Tussenrapportage formatieproces nieuwe coalitie Sittard-Geleen

Aanleiding

Op donderdag 3 oktober j.l. heeft de commissie bestaande uit vertegenwoordigers van de partijen GroenLinks, PvdA, PVV en D66, haar advies uitgebracht aan de fractievoorzitters cq vertegenwoordigers van de politieke partijen in de gemeenteraad.

De commissie heeft op basis van constateringen geadviseerd aan gob om per direct te starten met een formatieproces om een nieuwe coalitie te vormen (opdracht 1), met als opdracht:

a) een coalitie te vormen met een werkbare meerderheid in de gemeenteraad. Het is aan gob te bepalen met welke partijen wordt gesproken.

b) de minimale coalitiemeerderheid 22 zetels bedraagt, zoals genoemd in het rapport van de informateurs.

c) een nieuw college een stabiel en collegiaal bestuur moet zijn, dat beschikt over de bestuurskracht die vereist is om de uitdagingen waar Sittard-Geleen voor staat aan te pakken.

d) uit de portefeuilleverdeling moet blijken dat er geen sprake is van dominantie van één partij of persoon. De commissie beseft dat deze formulering vaag is, maar veronderstelt dat beoogde coalitiepartners het zelf in de hand hebben om toe te zien op de gewenste balans.

Dit advies is door de fracties in de gemeenteraad overgenomen en gob heeft de verantwoordelijkheid genomen om het formatieproces te starten.

Achtergrond van het advies van de commissie van vier partijen is,  een brug te willen slaan tussen coalitie en oppositie. Daarnaast heeft zij aangegeven dat het dient te gaan om een programatische toenadering en samenwerking in het belang van de stad.

Werkwijze en proces

gob heeft vervolgens alle partijen in de gemeenteraad uitgenodigd voor een gesprek op 10, 11 of 12 oktober 2019. Behalve het CDA hebben alle partijen gevolg gegeven aan deze uitnodiging.

Een korte update individuele gesprekken:

•   De gesprekken waren eerlijk, enthousiast en constructief

•   Team’gevoel’ heel belangrijk

•   Handelen in het belang van de stad

•   Wethoudersposten niet invullen door partijen met 1 zetel

•   Voldoende bestuurskracht in het college

•   Enkele partijen sluiten andere partijen uit qua samenwerking in een coalitie

•   Cultuuromslag in raad en college wordt gezien als een belangrijk punt

•   Zorgvuldigheid gaat voor snelheid

Ook is vastgesteld dat diverse partijen van mening waren dat er samenwerkingsafspraken waren met andere partijen. Hiervan is tijdens de afzonderlijke gesprekken niets gebleken.

Tussentijds hebben wij burgemeester Cox op de hoogte gehouden van de stand van zaken.

Vervolgens hebben wij met een aantal partijen een 2^e  en 3^e gesprek gevoerd. Ook deze zijn zeer constructief verlopen. gob heeft verschillende partijen gevraagd om met ons mee te denken over de wijze waarop een breed draagvlak in de gemeenteraad mogelijk zou zijn. In de bespreking met de diverse partijen kwam  naar voren dat het ook de taak van andere fracties dan het gob is,  om mee te werken aan een goed stadsbestuur.

Na de individuele gesprekken zijn wij gestart met de brede sessies. Deze hebben plaatsgevonden onder leiding van Hans Oostendorp van het bureau Necker en Van Naem.

Onderdeel van de brede sessies was o.a. het normaliseren van de verhoudingen in de gemeenteraad. Ook de verbetering c.q. verandering van het duaal functioneren van de gemeenteraad is aan de orde gekomen.

Ook deze sessies hebben bijgedragen aan, een brug te slaan tussen coalitie en oppositie en aan betere onderlinge verhoudingen. Alle deelnemers hebben hier ontzettend veel energie en tijd ingestoken, waarvoor wij ze oprecht willen bedanken en ons respect voor willen uitspreken. Behalve CDA en SPA, heeft iedereen aan de brede sessies deelgenomen.

Na deze sessies is duidelijk geworden dat ook CDA verantwoordelijkheid zou willen nemen.

Hierdoor liepen er in feite een tweetal processen te weten:

1) het door gob geïnitieerde proces met 10 partijen

2) een proces van 3 partijen (van de 10) die CDA en gob hebben uitgenodigd

Dit  leidde tot grote ontevredenheid bij de andere 6 partijen.

Voor gob de taak om deze twee processen bij elkaar te brengen. Er volgden weer vele besprekingen en overleggen, om partijen bij elkaar te houden en de onderlinge positieve verhoudingen, die opgebouwd waren gedurende het hele proces, niet te verliezen.

Ook is door de verschillende partijen aangegeven welke nuances op het coalitieakkoord  ‘samen duurzaam’ moeten worden besproken. Alle partijen hebben deze nuances ontvangen, zodat een en ander bij de verdere uitwerking kan worden betrokken.

Conclusie

gob, als formateur, pleit voor een gemeenteraad brede samenwerking en stelt daarom voor om de inhoudelijke bijdragen van alle partijen om te vormen tot een addendum op het door de gemeenteraad eerder vastgestelde coalitieakkoord ‘samen duurzaam’.

gob, als formateur, neemt de verantwoordelijkheid om in eerste aanleg  te komen tot een onderzoek voor een coalitie met een werkbare meerderheid in de gemeenteraad bestaande uit de partijen gob, CDA, GroenLinks en SSGB.

Dit voorstel is met name ingegeven door de opdracht om een brug te slaan tussen coalitie en oppositie, alsmede het doorbreken van de verslechterde verhoudingen in de gemeenteraad. Aan alle partijen wordt gevraagd om over zijn eigen schaduw te stappen in het belang van de stad. Ook gob!

Verder stellen wij voor  het normalisatieproces van de gemeenteraad verder op te  pakken en onder leiding van de nieuwe burgemeester uit te werken. Inclusief het uit te werken cultuurtraject en o.a. de versteviging van de duale rol van de gemeenteraad.

gob heeft tijdens al deze gesprekken en overleggen bij alle vertegenwoordigers van de politieke partijen een zeer constructieve houding aangetroffen. Een houding die snakt naar normale verhoudingen met behoud van inhoudelijke standpunten EN ook een houding die bereid is geen excessen meer toe te staan. Nogmaals willen wij onze dank hiervoor uitspreken en iedereen complimenteren.

Het belang van onze inwoners, bedrijven en instellingen staat bij iedereen voorop!

Hartelijke groet,

Yvonne Salvino

Pieter Meekels