Kan vakschool bijdragen aan problemen op arbeidsmarkt.

Sittard-Geleen, 6 oktober 2021
VERZONDEN – 7 OKT. 2021

Geachte mevrouw Salvino,

Op 5 juli 2021 hebben wij uw brief ontvangen met vragen ex. 43 RvO inzake ‘Vakschool moet kloof op arbeidsmarkt aanpakken’. II heeft vragen gesteld naar aanleiding van het bericht in de krant waarin staat vermeld dat het college van burgemeester en wethouders van Heerlen besloten heeft de Vakschool in Parkstad een subsidie van € 500.000 te verstrekken. Hieronder treft u onze antwoorden aan.

We hebben tegenwoordig niet meer alleen te maken met een kloof (mismatch) op de arbeidsmarkt, maar ook met grote tekorten in bijna alle sectoren en niveaus. Dit wordt door ons (h)erkend. Zowel op landelijk als regionaal niveau wordt er werk van gemaakt om dit probleem aan te pakken. Er wordt gelobbyd voor het ontschot
inzetten van middelen op regionaal niveau, onder andere middels het white paper vanuit de G40 ‘Aanpak menselijk kapitaal’. Daarnaast moet het Regionaal Mobiliteitsteam, opgezet omdat de verwachting was dat door COVID-19 een groot aantal mensen werkeloos zou worden, bijdragen aan het mobiliseren van het arbeidspotentieel in onze regio. De lijnen voor het opzetten van een ‘werkcentrum Zuid-Limburg’ worden verder uitgewerkt. Dit past in de aanpak van Arbeidsmarktregio Zuid-Limburg om te zorgen voor een ‘transparante dienstverlening’. Dit vormt samen met ‘crisisdienstverlening’ en de ‘scholingsaanpak’ de drie pijlers waar de arbeidsmarktregio zich op focust.

Vraag 1
Bent u op de hoogte van de plannen van de Vakschool in Parkstad?

Ja, wij zijn hiervan op de hoogte.

Vraag 2
Heeft u reeds contact gezocht met uw collega’s in Parkstad om u te verdiepen in hun plannen? Zo nee, heeft u wel de intentie om dit te doen?

Binnen de arbeidsmarktregio Zuid-Limburg is sprake van een duurzame samenwerking tussen de partners die actief zijn op het gebied van arbeidsmarkt en onderwijs. Die samenwerking krijgt vorm door bestuurlijke afstemming,
afgestemde beleidsmatige ontwikkeling en uitvoerende dienstverlening. Daarbij hanteren we een thematische Zuid-Limburgse agenda waarop de dóórontwikkeling van transparante dienstverlening aan werkzoekenden en
werkgever, de scholingsaanpak en crisis-dienstverlening (gerelateerd aan de Covid-maatregelen) leidend zijn.

Binnen die Zuid-Limburgse aanpak kennen de drie sub-regio’s nog hun eigen uitdagingen en aanpak. Deze wordt met elkaar gedeeld in het licht van de samenwerking en het kunnen leren van elkaar, zo is ook de ontwikkeling van de Vakschool gedeeld. Het concept van de Vakschool is ontwikkeld vanuit de specifieke uitdagingen in Heerlen-Noord waar sprake is van hoge werkeloosheid, armoede en onveiligheid. De Vakschool moet in eerste instantie de inwoners van de wijk – en Heerlen- helpen bij het ontwikkelen van een nieuw toekomstperspectief en is daarin onderdeel van een integrale lokale aanpak.

Vraag 3
Deelt u onze mening dat er problemen op de arbeidsmarkt zijn en dat er een tekort is aan vakmensen?

Ja, wij delen uw mening dat er een tekort is aan vakmensen.

Vraag 4
Bent u op de hoogte van een hybride techniekopleider?

Ja, dit wordt in Limburg onder meer georganiseerd door Techniekcoalitie Limburg en WijTechniek. Wij nemen als gemeente deel aan de Techniekcoalitie Limburg.

Vraag 5
Zijn er in onze gemeente reeds stappen gezet met bijvoorbeeld Dacapo college, Vista College of anderszins om stappen te zetten in dit bestaand probleem? Zo ja, wat zijn deze dan? Zo nee, bent u bereid om dit aan te pakken? Zo ja, wat is er bereikt?

In Sittard-Geleen en als partner op de Zuid-Limburgse arbeidsmarkt, werken we samen met onderwijs en bedrijven om dit aan te pakken. Dat doen we in samenwerking met onderwijspartners zoals DaCapo en Vista. We verkennen met elkaar de uitdagingen en de kansen voor de aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt om deze in acties te vertalen. Hierbij wordt ook het bedrijfsleven betrokken om er voor te zorgen dat de aansluiting tussen onderwijs en
arbeidsmarkt wordt verbeterd. Daarnaast zetten we ons extra in voor dekraptesectoren, waaronder de techniek. Via het project Fast Forward zijn bijvoorbeeld werknemers die uitstroomden bij VDL via een werk-naar-werk traject
terecht gekomen bij andere bedrijven met een grote vraag naar technischpersoneel. Deze acties vinden we onder meer terug in het sectorplan Techniek. Deze aanpak wordt nu verder uitgewerkt in de ontwikkeling van het Regionaal Mobiliteitsteam.

Loopbaanadvies, in alle fasen van het onderwijs, kan een belangrijk bijdrage leveren. Onderwijsinstellingen laten kinderen al op jonge leeftijd kennis maken met techniek en technische beroepen. Zo motiveren we jongeren om te kiezen voor kansrijke opleidingen en investeren we in de ontwikkeling naar duurzame werkgelegenheid. Ook vindt er op korte termijn een bestuurlijk overleg plaats met de onderwijsinstellingen voortgezet onderwijs uit de Westelijke Mijnstreek om met elkaar te bespreken hoe we gezamenlijk de huidige uitdagingen op de arbeidsmarkt kunnen aanpakken.

Binnen Vidar ontwikkelen we voorportalen waarin werkzoekenden en zijinstromers kunnen ervaren of werk in een van de kansrijke sectoren bij hen past. Het vervolg daarop is een combinatie van leren en werken in die sector. Beide, voorportalen en leerwerklijnen, ontwikkelen we samen met Vista en bedrijven.

Vraag 6
Ziet u mogelijkheden om net als in Parkstad ook fysieke invulling te geven aan het opleiden van mensen met bestaande scholen?

De bestaande samenwerking tussen onderwijs, ondernemers en gemeente krijgt nu zijn uitwerking binnen het leerwerkbedrijf Vidar en binnen de brede Zuid-Limburgse ontwikkeling. Loopbaanadvies en opleidingsmogelijkheden zijn daar onderdeel van. Of een volgende stap een fysieke Vakschool zou kunnen zijn of
juist meer tot het integreren van leren en werken bij ondernemers moet leiden, moet blijken. De ervaring van de Vakschool in Heerlen kunnen we daar zeker in meenemen. Daarnaast streven we er naar om binnen Arbeidsmarktregio Zuid-Limburg initiatieven zoveel mogelijk vanuit een regionale impact te organiseren en
willen we op zichzelf staande initiatieven tot een minimum beperken. Indien de werkwijze van de Vakschool succesvol is, ligt het voor de hand dat we dit initiatief opschalen naar de regio.

Vraag 7
In de Toekomstvisie 2030 komt de arbeidsmarkt en een leven lang leren ook aan de orde. Ziet u mogelijkheden om een ontwikkelpad op te starten met belanghebbenden (ondernemerscollectieven en onderwijs)? Wilt u hierin faciliteren? Kunnen de Stadslabs hier op een creatieve wijze een rol in spelen?

De ontwikkelpaden van de Toekomstvisie 2030 zijn tot stand gekomen in de bijeenkomsten en door de inbreng van de deelnemers van allerhande achtergronden. Dat maakt dat niet vanuit een specifieke ontwikkeling wordt
uitgegaan maar meer sprake is van een integrale aanpak. De arbeidsmarkt en ‘een leven lang leren’ zijn dan ook onderdeel van alle ontwikkelpaden. Ook ondernemers(collectieven), onderwijs en de Stadslabs zijn aangesloten op de verdere uitwerking van de ontwikkelpaden.

Dit neemt niet weg dat wij, daar waar wij kunnen, ondernemers in contact brengen met het onderwijs. Bij- en omscholing, bijvoorbeeld door te leren in combinatie met werken, is een belangrijke bouwsteen van de dienstverlening aan werkzoekenden en werkgevers. Zowel voor de crisisdienstverlening vanuit het
Regionale Mobiliteitsteam Zuid-Limburg als in de reguliere aanpak.

Onze regio wordt ook in NOVI Zuid-Limburg genoemd als ‘krachtige regio met een tekort aan personeel’. Ook in deze aanpak wordt daarom bekeken hoe we kunnen zorgen voor voldoende arbeidskrachten op de lange termijn en wat daar voornodig is.

Vraag 8
Bent u bereid om op korte termijn te onderzoeken waar behoefte en kansen liggen? Bent u bereid om een startdocument in gezamenlijkheid op te stellen en concreet met partijen aan de slag te gaan? Bent u bereid de handen uit de mouwen te steken, doelen te stellen en resultaatgericht aan de slag te gaan?

De betrokken stakeholders in Zuid-Limburg hebben reeds een goed beeld van de behoefte en kansen. Iedereen heeft de sterke wens om concrete vooruitgang te boeken. Er is niet alleen bereidheid om de handen uit de mouwen te steken, doelen te stellen en resultaatgericht aan de slag te gaan, dat is ook al wat gebeurt. Hierbij kijken we niet alleen naar de aansluiting vanuit de ‘kunde-opleidingen (MBO1 etc.) en instroom vanuit participatie, maar óók naar het aantrekken en behouden van middelbaar en hoger opgeleide kenniskrachten (associate degree, HBO, Universiteit).

Daarmee zijn we de fase van een startdocument voorbij. In de huidige fase is het belangrijk om de resultaten te monitoren en waar nodig de acties bijstellen. Bijvoorbeeld het communiceren over ontwikkeimogelijkheden zodat we medewerkers en werkzoekenden verleiden om ‘een leven lang te leren’. Maar ook ondernemers ervan overtuigen dat dat voor hun medewerkers en het bedrijf essentieel is en dat zij daar een belangrijke rol in hebben.

Hoogachtend,

Burgemeester en wethouders van Sittard-Geleen.