Antwoord art. 43 vragen (gob) inzake ‘Stijging Mijnwatervernatting Munstergeleen en Baandert’

Sittard-Geleen, 8 oktober 2024
VERZONDEN 10 OKT. 2024

Geachte heer Van Rijswijk,

U stelt in uw brief van 16 augustus vragen over het stijgende mijnwater en de vernatting van Munstergeleen en Baandert. Hieronder vindt u onze reactie op uw vragen.

1. Is B&W op de hoogte van de voortdurende stijging van de mijnwaterstand in de Westelijke en Oostelijke Mijnstreek.

Ja, het college van B&W is op de hoogte.

De Provincie Limburg monitort dagelijks de mijnwaterstand in de voormalige mijnbouwregio. Hiervoor is een speciaal mijnwatermeetnet ingericht met meetpunten in het gehele voormalige mijnconcessiegebied. Met behulp van peilbuizen op de verschillende locaties worden zowel de waterstanden als de waterkwaliteit gemonitord.

Op welke wijze, door wie en met welke frequentie wordt de Gemeente Sittard-Geleen geïnformeerd over de laatste stand van zaken?

Er is geregeld ambtelijk en bestuurlijk overleg met de Provincie Limburg en de overige voormalige mijnbouwgemeenten, hierin worden alle actuele zaken rondom het mijnbouwdossier besproken.

Op dit moment werkt de Provincie Limburg aan een monitoringsrapportage van het mijnwater. Deze zal naar verwachting in 2025 beschikbaar komen voor iedereen. Met deze rapportage geeft de provincie inzicht in de effecten van mijnwater op de grondwaterkwaliteit en -kwantiteit op diverse locaties en dieptes. Indien er, op basis van afwijkende monitoringsresultaten, aanleiding toe is worden de betrokken gemeenten en andere stakeholders geïnformeerd. Tot op heden is dit nog niet nodig gebleken in de gemeente Sittard-Geleen.

Heeft de gemeente voldoende expertise in huis om de informatie te interpreteren en e. v. t. maatregelen voor te stellen?

De gemeente Sittard-Geleen maakt dankbaar gebruik van het mijnwatermeetnet dat door de Provincie Limburg is opgezet en hun expertise. De Provincie Limburg monitort dagelijks de mijnwaterstand in de voormalige mijnbouwregio en heeft hiervoor voldoende geohydrologische kennis in huis om deze informatie te interpreteren en maatregelen voor te stellen. Mocht om welke reden dan ook blijken dat er aanvullende specifieke expertise gewenst is, dan beschikt de Provincie Limburg over de kennis en de middelen om deze in te schakelen.

Onderschrijft B&W het oorzakelijke verband tussen ‘vernatting’ en ‘mijnwaterstijging’ zoals dat in het 2016 rapport van de projectgroep “Na ijlende gevolgen steenkolenwinning in Zuid-Limburg” in opdracht van het Ministerie van Economische Zaken, op pagina 2 en pagina 18, gelegd wordt.

Het College van B&W sluit zich aan bij de conclusie van hierboven genoemde studie dat “vernatting aan het maaiveld niet kan worden uitgesloten, maar dat schade aan bebouwing, natuur of landbouw niet verwacht wordt” zie pagina 19 van het betreffende rapport. Het eventueel optreden van deze effecten wordt echter niet op korte termijn verwacht.

Om dit beeld verder te verfijnen werkt de provincie momenteel aan een update van het geohydrologisch model van de mijnstreek waarmee een betere prognose van de kwaliteit en de kwantiteit van het mijnwater kan worden gedaan voor de komende jaren. Het belang van een goede monitoring voor de toekomst is essentieel.

2. Omdat we als volksvertegenwoordigers en raad ook een rol hebben om zorg van onze inwoners weg te nemen en hun zorgen m. b. t. mijnschade moeten wegnemen is de vraag op welke wijze B&W anticipeert op de na-ijlende gevolgen van steenkolenwinning en de daaruit volgende gevolgen m. b. t. mijnwaterstijging en ook grondopdruk zoals in het 2016 rapport voorspeld?

In 2016 zijn er bestuurlijke afspraken gemaakt tussen het Rijk en de Provincie Limburg, mede namens de tien voormalige mijnbouwgemeenten. Onderdeel van deze afspraken is een maatregelenpakket gericht op het beheersen van risico’s ten gevolge van de voormalige steenkoolwinning in Limburg dat onder regie van de provincie wordt uitgevoerd.

Is B&W van plan een voorlichtingscampagne in de gehele Gemeente en in het bijzonder in Munstergeleen en de Baandert, te organiseren? Zo niet, waarom niet?

Hoewel Munstergeleen in de voormalige concessie van de Staatsmijn Maurits ligt, hebben er geen mijnbouwactiviteiten plaatsgevonden. De Provincie Limburg monitort dagelijks de mijnwaterstand. Uit metingen blijkt dat de mijnwaterstand weliswaar stijgt, maar nog erg laag is. Er zijn geen aanwijzingen dat de stijgende mijnwaterstand op dit moment leidt tot een verhoging van de grondwaterstand. Als de stijging zich doorzet is vernatting of natschade, in het meest ongunstigste scenario, wel een risico dat zich op langere termijn kan voordoen. Maar recente monitoringsresultaten tonen nu geen direct verband tussen de stijging van het mijnwater en de wateroverlast problematiek in Munstergeleen.

De Baandert bevindt zich ver buiten het gemijnde gebied en ook ver buiten het gebied waar de effecten van stijgend mijnwater zich zouden kunnen voordoen.

Aan de huidige wateroverlast problematiek in Munstergeleen en de Baandert ligt dus een andere oorzaak ten grondslag. Aangezien een relatie met de na-ijlende effecten van steenkoolwinning ontbreekt, is er dus geen reden om, in deze context, een voorlichtingscampagne te organiseren.

Wel is de Provincie Limburg, in het proces van het inrichten en het vormgeven van de schaderegeling ten gevolge van de voormalige steenkoolwinning, voornemens om, samen met voormalige mijnbouwgemeenten, een communicatiepakket samen te stellen. Dit communicatiepakket zal worden toegespitst op het gebied waarop de aankomende schaderegeling betrekking zal hebben. Het moment van publicatie en de vormgeving is nu nog niet bepaald.

3. Tijdens de lezing werd uit de reacties van toehoorders duidelijk dat bewoners van onze gemeente niet weten bij welke instantie ze terecht kunnen voor informatie, advies ondersteuning en dragen van financiële gevolgen.

De Provincie Limburg en de voormalige mijnbouwgemeenten willen dat alle burgers en bedrijven in de regio zo goed mogelijk geïnformeerd worden inzake de na-ijlende effecten van de steenkoolwinning. Voor informatie en vragen met betrekking tot dit thema is het Infopunt mijnbouw – Provincie Limburg opengesteld.

Bij vragen over het stijgend mijnwater kan contact worden opgenomen met de Provincie Limburg.

Vanzelfsprekend kunnen burgers met specifieke, locatiegerichte, vragen over naijlende effecten van de steenkoolwinning en schademeldingen, ook contact opnemen met de gemeente Sittard-Geleen. Voor concrete schadeafhandelingsprocedures worden ze doorverwezen naar de betrokken instanties, zie antwoord vraag 4.

Is de gemeente bereid en in staat om als meldpunt/coördinatiepunt op treden en met ter zake bevoegde of ter zake deskundige instanties af te stemmen?

Ja, dit doet de gemeente Sittard-Geleen al sinds de oprichting van de tijdelijke Stichting Calamiteitenfonds mijn(water)schade in 2016. Met de inwerkingtreding van de structurele schadevergoedingsregeling kunnen burgers zich rechtstreeks melden bij het nog op te richten Instituut voor Mens, Milieu en Mijnbouw in Limburg (I3ML), zie antwoord vraag 4.

Let wel: aan de wateroverlast problematiek in Munstergeleen en de Baandert ligt een andere oorzaak ten grondslag. Aangezien een relatie met de na-ijlende effecten van de steenkoolwinning ontbreekt, is er geen reden om, in deze context, als meld-, coördinatiepunt op te treden en de meldingen onder het mijnbouw dossier in behandeling te nemen.

Om een zo volledig mogelijk beeld te verkrijgen is het wel raadzaam om alle schade te blijven melden bij de gemeente Sittard-Geleen.

4. Als er vermoeden van schade is kunnen inwoners van onze gemeente dan terecht bij een schadefonds? Op welke wijze en bij wie kunnen ze aankloppen?

Vanaf 2016 kunnen burgers met schade, als gevolg van de voormalige mijnbouw in de regio, zich via Mijnwaterschade. nl melden bij de Stichting Calamiteitenfonds mijn(water)schade Limburg. Het betreft een tijdelijk fonds, voor de meest schrijnende schadegevallen, dat is opgericht vooruitlopend op een definitieve schadevergoedingsregeling. Om in aanmerking te komen voor een vergoeding moet het voldoende aannemelijk zijn dat de bouwtechnische schade verband houdt met, of een gevolg is van, vroegere mijnbouwactiviteiten en moet de veiligheid van bewoning in het geding zijn.

Op dit moment wordt door het Ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) gewerkt aan een algemene schadevergoedingsregeling van structurele aard en de oprichting van een Instituut voor Mens, Milieu en Mijnbouw in Limburg (I3ML) met een loket waar burgers zich rechtstreeks kunnen melden met zowel lichte als zware bouwtechnische schade en vragen met betrekking tot mijn(water)schade.

Informatie over de openstelling van deze regeling zal bekendgemaakt worden via www. commissiemiinbouwschade. nl.

Met vriéndelijke groet,
Burgemeester en wethouders van Sittard-Geleen,

Antwoord art. 43 vragen (gob) inzake ‘Stijging Mijnwatervernatting Munstergeleen en Baandert’ 10 oktober 2024