Sirenes moeten kunnen loeien.

Sittard-Geleen, 22 juli 2021

Onderwerp: brief ex art. 43 RvO: Sirene moet kunnen blijven loeien – heroverweging “WAS palen beleid”

Geachte voorzitter,
“Goede oude sirene misschien bruikbaarder dan we dachten”, uitspraak van Bondskanselier Merkel in bijgevoegd artikel, is voor de gob-fractie aanleiding om nog maar eens extra aandacht te vragen voor het niet “zo maar” opheffen van het WAS-palen systeem.

De beelden van de waterrampen in onze eigen provincie, in Duitsland en in België maken wederom duidelijk hoe belangrijk het is dat inwoners tijdig gealarmeerd worden.
Er is niet alleen veel schade aangericht, maar in Duitsland en België hebben ook veel mensen het leven gelaten.

Hoeveel groter was bijvoorbeeld in onze provincie de ramp eventueel geweest als er al besloten zou zijn geweest om het oude WAS-palen systeem op te heffen. Nu is weer eens duidelijk geworden hoe belangrijk het is om de bevolking tijdig te kunnen waarschuwen bij acuut en onmiddellijk dreigend gevaar.

Los van allerlei andere oorzakelijkheden gelegen in klimaatverandering, geografie en watermanagement is een van de gemeenschappelijkheden dat de rampen zich in zeer kort tijdbestek, minder dan een half uur, van klein naar groot ontwikkelden.
Het is daarmee evident dat tijdige alarmering een verschil kan maken tussen leven en dood.

Ook onze gemeente kent gevarenbronnen die in kort tijdsbestek kunnen leiden tot acuut en levensbedreigend gevaar. Gevarenbronnen die voortkomen uit de aanvliegroute van MAA, de aanwezigheid van Chemie-installaties met inherent explosieve en toxische gevaren en
sinds vorige week weten we dat we daaraan ook de gevaren met betrekking tot rivieren, beken en kanalen moeten toevoegen.

Een beproefd middel om de bevolking snel te attenderen op acuut gevaar is zijn de zogenaamde WAS-palen (Waarschuwings en Alarmering Systeem) welke ook bij incidenten op Chemelot hun waarde bewezen hebben.

Middels kamerbrief 29 517 heeft minister Grapperhaus de kamer 12 november 2019 geïnformeerd dat hij gehoord de Kamer besloten heeft om het opheffen van het WAS-palen systeem uit te stellen tot 1 januari 2022. Recent heeft hij de Kamer geïnformeerd middels kamerbrief 30 821 dat hij het besluit hierover heeft uitgesteld en in handen legt van het nieuw te vormen kabinet. Daarbij geeft de minister wel aan dat het WAS in 2025 in een “end-of-lifetime” fase terecht komt, daarmee aangevende dat een vervanging of upgrade van het huidige WAS systeem echt noodzakelijk wordt.

Uit de kamerbrief 29 517 weten we dat het NL-Alert systeem dat voor de vervanging van WAS gedacht was kennelijk beperkingen kent waardoor het vraagstuk van vervanging of behoud van de WAS in een ander daglicht komt te staan.

De issues die kennelijk spelen zijn het niet robuust genoeg zijn van het NL-Alert systeem, het niet kunnen waarschuwen van kwetsbare groepen zoals ouderen zonder smartphone, het niet-dekkend zijn in de grensregio’s van het NL-Alert Systeem en laatstelijk is gebleken dat veel mensen in bezit van een smartphone deze regelmatig op standje ‘stil’ zetten of zelfs in de zgn. vliegtuigmodus waardoor de NL-Alerts gewoon niet doorkomen.

Gelet op de aanwezigheid van voornoemde risicobronnen vliegveld, chemie en water is bij de politieke beweging gob het gevoelen ontstaan dat voortbestaan van het WAS-palen systeem en mogelijk een upgrade daarvan vooralsnog voor vele jaren een noodzakelijk is.

Om te bepalen of er noodzaak is tot debat hierover in de gemeenteraad zouden we als gob graag de volgende vragen beantwoord zien door B&W (evt. in samenspraak met de VRZL).

1) Deelt B&W ons gevoelen dat voortbestaan van de WAS-palen in onze gemeente een noodzaak is gelet op de specifieke risico’s in onze gemeente ? Zo niet, waarom niet ?
2) Is B&W met ons van mening dat het WAS-palen systeem een mooie aanvulling is op NL-Alert systeem en ze samen voor een effectieve en snelle alarmering van de bevolking leiden ? Zo, niet waarom niet ?
3) Heeft B&W bij de minister (of formateur) aangedrongen op continuering van het WAS naast het NL-App systeem ? Zo niet, waarom niet ?
4) Wat is het beleidsstandpunt van de VRZL in deze ? Op welke wijze kan de gemeenteraad Sittard-Geleen dit beleid zo nodig beïnvloeden ?
5) Zijn er mogelijkheden om het WAS-palen systeem in samenwerking met onze buurgemeenten Stein, Echt-Susteren, Beekdaelen en Beek te continueren (omdat in deze gemeenten dezelfde risico’s als bovengenoemd gedeeld worden), dan wel de continueren op provinciaal niveau op te pakken?

Met vriendelijke groet,
Fred Vroomen
Burgerraadslid gob-fractie

Bijlage: onderstaand NOS Nieuws Buitenland:

Merkel in rampgebied: goede oude sirene misschien bruikbaarder dan we dachten

Bondskanselier Merkel heeft een bezoek gebracht aan het rampgebied in Noordrijn-Westfalen. Ze bezocht het stadje Bad Münstereifel, waar ze praatte met bewoners en hulpverleners.

Ze beloofde op een persconferentie dat de Duitse regering onderzoek laat doen naar de verbetering van het waarschuwingssysteem bij rampen. Mensen in de getroffen gebieden zouden te laat zijn gewaarschuwd via het sms-systeem. “De goede oude sirene is misschien bruikbaarder dan we dachten”, aldus Merkel.

Ook beloofde ze meer geld voor de wederopbouw dan bij eerdere overstromingen en wil ze regelen dat mensen het sneller krijgen. “Ik hoop dat dit een kwestie is van dagen”, zei ze.

In Duitsland zijn we perfect, maar we zijn ook perfect in bureaucratie.

Armin Laschet, premier Noordrijn-Westfalen
Armin Laschet, deelstaatpremier van Noordrijn-Westfalen en lijsttrekker van regeringspartij CDU bij de verkiezingen in september, was mee naar Bad Münstereifel. Hij waarschuwde dat “we moeten accepteren dat dit de komende jaren steeds vaker voorkomt”. Hij pleitte daarom voor een omvangrijk programma om rivieren aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering.

Ook erkende Laschet dat de opruim- en herstelwerkzaamheden soms gehinderd worden door bureaucratie. “In Duitsland zijn we perfect, maar we zijn ook perfect in bureaucratie.”

Zondag bezocht Merkel gebieden in Rijnland-Palts die zwaar getroffen zijn door het noodweer en de overstromingen vorige week. Daar kwamen zeker 121 mensen om het leven, in Noordrijn-Westfalen 48. Nog altijd worden meer dan honderd mensen vermist.