Het college denkt met ons mee. Mooi!

Beantwoording vragen ex art. 43 RvO inzake ernstige zorgen over de Kingbeek Sittard-Geleen, 22 september 2020

Geachte mevrouw Salvino,

Op 14 juli ontvingen wij een brief ex art. 43 RvO over de ernstige zorgen die u heeft over de Kingbeek en dit in verband met werkzaamheden in het Julianakanaal. In de brief verzoekt u welke concrete actie wordt ondernomen om het waardevolle bronnengebied te beschermen. Hieronder treft u onze reactie aan.

De zorgen voor het bronnengebied van de Kingbeek vanwege werkzaamheden aan het Julianakanaal begrijpen wij. Wijzelf hebben immers ook ervaren, dat de werkzaamheden op andere locaties aan het kanaal ook in onze gemeente onvoorziene schades hebben veroorzaakt.

Als eerste is het belangrijk vast te stellen welke formele rol wij hierin als gemeente hebben. Voor één vergunning zijn wij bevoegd gezag. Dit betreft een omgevingsvergunning, omdat het uitvoeren van werkzaamheden in strijd was met een bestemmingsplan. Bij de afweging van deze vergunning is uitsluitend getoetst op het ruimtelijke aspect. Er is een ontheffing verleend. Onze formele rol is dus beperkt tot het ruimtelijke aspect en heeft geen betrekking op het toetsen op nadelige effecten voor de Kingbeek. Hiervoor ligt het bevoegd gezag bij Rijkswaterstaat zelf.

De bescherming van de bronnen van de Kingbeek zijn in de contractstukken van Rijkswaterstaat met de aannemer geregeld. In deze stukken zijn eisen opgenomen voor de bescherming van de Kingbeek. Dit zijn eisen afkomstig van het Waterschap Limburg. Dit zijn harde eisen waar de aannemer aan moet voldoen. De aannemer zal moeten aantonen dat de manier waarop hij de werkzaamheden gaat uitvoeren, niet zal leiden tot schade aan de bronnen. Het waterschap en de gemeente hebben echter geen formele rol bij de goedkeuring van de uitvoeringsmethode. Deze ligt bij Rijkswaterstaat. Rijkswaterstaat betrekt het waterschap en de gemeente wel bij de voorbereiding van de werkzaamheden.

Wij hebben intensief contact met Rijkswaterstaat en recentelijk nog vernomen dat een andere aannemer dan degene die oorspronkelijk het werk gegund had gekregen, gestart is om de werkzaamheden rondom Obbicht uit te voeren. Mede door de leerervaringen, die wij ook zelf hebben ondervonden, heeft Rijkswaterstaat een aantal maatregelen doorgevoerd waarmee zij van mening is dat hiermee de werkzaamheden veilig uitgevoerd kunnen worden. Ten eerste is overgegaan tot een andere uitvoeringsmethode. In plaats van voorheen de natte methode wordt nu een droge methode gebruikt waarbij in steeds de helft van het kanaal een bouwput wordt gemaakt, zodat in een droge bouwput kan worden gewerkt. Hiermee kan dus niet meer al het kanaalwater weglekken, zoals bij de natte methode. Alleen langs de randen is hiermee volgens Rijkswaterstaat nog
een gering risico op lekkages, maar deze zouden beheerst kunnen worden. Ten tweede wordt qua werkvolgorde begonnen bij Berg aan de Maas en pas later bij de kwetsbare Kingbeek. Op deze manier wil Rijkswaterstaat borgen dat de nieuwe methode daadwerkelijk de benodigde bescherming biedt. Ten derde houdt Rijkswaterstaat de toevoer van grondwater naar de Kingbeekbronnen nauwlettend in de gaten, zodat conform de eisen de voeding naar de Kingbeekbronnen wordt beheerst en gegarandeerd blijft.

Hiermee lijkt het erop dat Rijkswaterstaat een weg is ingeslagen die de
werkzaamheden aan het kanaal bij de Kingbeek minder risicovol maken.
Rijkswaterstaat geeft echter wel aan dat er nog steeds kleine risico’s blijven
bestaan. De raad heeft in het dagbericht van 14 september een email gekregen van de werkgroep Kingbeek, waarin verwezen wordt naar een onderzoek van Prof. Olsthoorn. Deze deskundige geeft aan dat ze samen met een expertteam geconcludeerd hebben dat zelfs een halfdroge oplossing ronduit te riskant is. Dit staat haaks op de conclusie van Rijkswaterstaat dat er slechts sprake is van een klein risico. Hierbij speelt dat volgens Rijkswaterstaat het Julianakanaal van de minister bevaarbaar moet blijven en dat dus de door Olsthoorn en de expertgroep enig veilig geachte oplossing, namelijk het hele kanaal droogzetten, niet mag. De
vraag is in hoeverre deze standpunten verenigd kunnen worden. In de email van de werkgroep Kingbeek wordt Rijkswaterstaat verzocht om hierop een afdoend antwoord te geven.

De concrete actie die wij ondernemen is dat wij op korte termijn in overleg treden met het waterschap en de provincie om te onderzoeken in hoeverre de ecologische waarden voldoende gewaarborgd blijven met het voorstel van Rijkswaterstaat en of escalatie richting de minister nodig is.

Tevens willen wij graag ter plaatse de werkzaamheden gaan bekijken en een toelichting krijgen over de nieuwe bouwmethode. Rijkswaterstaat heeft
aangegeven hier aan mee te willen werken. Daarnaast hebben wij Rijkswaterstaat verzocht de contacten met ons te blijven voortzetten. Wij hebben de ervaring en de toezegging dat dit ook gebeurt.

Hoogachtend,
Burgemeester en wethouders van Sittard-Geleen,